Het begon allemaal met de hervormde predikant Jan Meijer Lich (1821-1836), die zich nogal misdroeg en regelmatig vrijzinnige opvattingen bij zijn uitleg van de Bijbel ventileerde. Dat wekte het misnoegen van verschillende gemeenteleden en een van hen, Hendrik Kremers, voelde zich zo gekrenkt dat hij in navolging van dominee Hendrik de Cock in Ulrum in 1836 een 'acte van afscheiding' bij de hervormde kerkenraad in Zweeloo indiende.
Dominee Lich, die datzelfde jaar uit zijn ambt werd ontzet, was hiermee uiteraard niet gelukkig. Zijn opvolger Regnerus Petrus Reddingus, die ook vrijzinnige opvattingen verkondigde en niet bepaald tegenstellingen kon verzoenen, maakte de ontevredenheid onder bepaalde gemeenteleden alleen maar groter.
Toen dan ook De Cock, de grote aanvoerder van de Afscheiding van 1834 hiervan hoorde, kwam hij naar Meppen en riep daar op 17 april 1838 een bijeenkomst van kerkelijk misnoegden bijeen. Twaalf personen werden door hem ingeschreven als leden van de nu gestichte Christelijk Afgescheidene Gemeente te Meppen. Hendrik Kremers werd de eerste ouderling, maar dat ook in deze gemeente niet alles pais en vree was, bleek op 3 mei 1846 toen hij 'na verschillende vermaningen van de kerk van Meppen werd afgesneden'. Toch groeide de nieuw gevormde groepering gestaag en telde in 1849 in Meppen 54, in Benneveld 24, in Aalden 23 en en in Zweeloo 18 leden. Meppen werd al snel 'Het Cockse Meppen' genoemd. De kerkverlaters hadden gebroken met de eeuwenoude eenheid van het dorp en dus ook met het gewoontepatroon van de dorpsbewoners. Dat was ongekend en onvergeeflijk, temeer omdat ze de geloofsovertuiging van de meestal hooggeachte 'bestudeerde' predikanten waardeloos vonden. 'Domnee preekt bij de waarheid langes!', zeiden ze openlijk en ze kozen hun eigen voorgangers, die nauwelijks opleiding genoten hadden.
Hun betweterigheid en eigengereidheid wekten veel weerstand en verscheidene Cocksen werd het werken en zaken doen onmogelijk gemaakt. Geen wonder dan ook, dat ze zich terugtrokken in het isolement van de eigen samenkomsten en hoe langer hoe meer een gesloten groep vormden. Na eerst kerkdiensten gehouden te hebben in de woningen van Jan Rotmensen en Jan Euving in Meppen werd in 1845 besloten in 'een nieuw gebouw van Albert Eufing' samen te komen. Hierin werd een kamer voor dominee J. Kooiker 'afgetimmerd'. Gedurende diens ambtstijd vertrokken ongeveer dertien afgescheiden gezinnen, die genoeg hadden van alle tegenwerking met de bekende Van Raaltetrek naar Amerika. In 1850 werd gedeeltelijk met eigen gemeenteleden een eenvoudig torenloos kerkje in het meer centraal gelegen Aalten gebouwd. Zeven jaar later kwam daar dwars vóór de eerste pastorie te staan.
De verstandhouding met de hervormde kerk liet veel te wensen over, ook nadat de bekende dominee-schrijver-dichter Alexander Lodewijk Lesturgeon (1864-1878) zijn intrede had gedaan. Deze predikant had immers in het boek van de Drie Podagristen in 1843 de afgescheidenen al 'die kwelduivel en nachtmerrie der hervormde kerk' en 'een geestelijke krankheid' genoemd. Het nieuwe kerkgenootschap werd intussen steeds meer officieel. Had men zich in 1869 al landelijk tot Chr. Gereformeerde Kerk georganiseerd, in 1892 kwamen na een fusie de gereformeerde kerken van Nederland tot stand. De zich nu voortaan gereformeerd noemende 'manslidmaten' besloten in 1900 een nieuwe kerk te laten bouwen. Voor 3275 gulden kwam een jaar later aan de Aelderstraat, naast de inmiddels in 1896 gebouwde pastorie, een kerkgebouw met een daktorentje gereed, dat op 3 november 1901 in gebruik werd genomen.
De manslidmaten zullen nauwelijks hebben kunnen vermoeden, dat ruim vijftig jaar later op 22 december 1954 een opzienbarend nieuw kerkgebouw aan de Kerkstraat werd geopend. Naar een ontwerp van architect Eldering, die in de pas drooggelegde Noordoostpolder al een dergelijk bouwwerk op zijn naam had staan. Een achtzijdig koepelvormig gebouw met opvallend versierde rechthoekige ramen en bekroond door een gestileerd Grieks-orthodox kruis. Ernaast een langgerekt verenigingsgebouw, dat in 1981 als verbouwd activiteitencentrum de naam 'De Drieklank' kreeg. Het duurde tot 1977 voor het gedaan was met de heerschappij van de manslidmaten en sindsdien konden ook vrouwen tot diaken of ouderling gekozen worden. Sterker nog, sinds 2001 woont een vrouwelijke predikant in de pastorie. De kerkgemeenschap telt nu zo'n 350 leden, van wie er velen betrokken zijn bij vrijwillig kerkenwerk. En de samenwerking met de hervormden? In PKN-verband is er twee keer per jaar gemeenschappelijk overleg, in de gezamenlijke kerstnachtdienst gaan beide predikanten voor en er worden twee openluchtdiensten gehouden, beurtelings door de beide voorgangers. Wie het echter over de kerk heeft, denkt altijd aan de hervormde kerk van Zweeloo, terwijl deze gereformeerde kerk toch ook zeer de moeite waard is. Sta er eens een moment bij stil, bij dit 'jonge' monument aan de Kerkstraat 16 in Aalden. Met dank aan Ria Kamps. (Bron: Coevorden HuisAanHuis/Kon. Boom Uitgevers)
